administrator_ebn

EBN @ ‘Europe at 60’ in Rome The burning need to reconnect Europe’s citizens

March 25-26, 2017 was a most curious weekend in the Italian capital where people from all over Europe had gathered on the occasion of the 60th anniversary of the Treaty of Rome. With the political unease mounting in the wake of Brexit, the Trump election, and with various elections in EU member states on the horizon, not everybody was in the mood for a party.

Walking across town, one could see the closed-off areas around the buildings where the European officials would meet; witness the separate avenues reserved for the seven different citizens’ marches (and never the seven should meet); and come across the few remaining, slightly disoriented Saturday shoppers and tourists looking for diversions. Most local Romans had stayed home, discouraged by the fact that several main museums, tourist sites and popular shops had closed their doors out of fear of possible ‘terrorist attacks or riots’… Sure, you never know these days.

As if to challenge and defy the troubled, soul-searching atmosphere surrounding this 60th anniversary of the European postwar project, a beautiful Roman spring sun was shining over the various pro- and anti-European passionados taking to the streets. Red, orange and pink blossoms on all trees, gorgeous light on all the Roman antiquities. Another Europe asserting itself.

The EBN was represented in Rome all day on Saturday, and first attended the full-house political forum ‘Europe fights back’, organized by the European Movement International, together with the UEF and Young European Federalists. In a packed Centro Congressi Roma Eventi, just behind the Piazza di Spagna, a chorus of political figures, MEPs, MPs, academics, journalists, civil society and youth representatives joined other European activists to discuss the future of Europe in a series of lively panels.

In the spirit of the special letter recently issued by the honorary council of the European Movment International (http://europeanmovement.eu/news/a-more-fair-safe-sustainable-and-inclusive-eu/), most panelists were constructive but not uncritical. As one of the panelists, Guy Verhofstadt, had it: ‘We are critical of Europe but not so stupid as to want to destroy it.’

When asked what people valued about all the work done in the European institutions over the last 60 years, most answers echoed the importance of the relative peace on the continent since the late 1940s. People underscored the basic values of security and prosperity to which the EU had substantially contributed. As several speakers reiterated: Europe may have been reshaped many times, but its values remain. They reminded the audience of the ways in which for decades the European institutions had managed to check the ugliest expressions of national egotism, which in the past so often had torn the continent apart.

Most speakers, however, were far from complacent. Pointing to the many worrying signs of new nationalism, everybody agreed that the familiar post-WWII narratives no longer suffice. Time has come for a bold revisiting of the EU, involving new pledges to Europe’s core values and a firmer institutional reconfiguration to live up to Europe’s promises. Many felt that too much energy had already been wasted in internal strife. No surprise, the EU had lost much of its ‘sexyness’ and appeal among large groups of citizens.

Many speakers mounted strong pleas for ‘major acts of courage and new institutional vision’. Much more coordinated attention should be paid to the great challenges and transformations of our days in the domains of climate, energy, ecology, new economic policies, new democracy. Several contributors argued for a smart transfer of power to citizens, notably the young. In the words of the president of the European Youth Forum: ‘The youth are not just the future of Europe, they are its present’. All agreed that 2017 should be a year of much deeper reform and conserted action, to prevent the European project from disintegrating under our eyes.

Around mid-day, the congress participants transferred to the Piazza Bocca della Verità (‘mouth of truth’), to join the March for Europe, organized by a series of pro-Europe organizations.

 


Thousands of people joined this march to the Colosseum, where speakers reminded the crowds about Europe being primarily a humanistic project.

 

Meanwhile, a couple of miles away from the Colosseum on the Via Cavour, a March of the Movement of Nationalists had gathered a thousand people, carrying banners for ‘La Patria’, ‘Our own Identity and Against this Europe’, ‘for national sovereignty’, and against ‘gender and gays’, ‘banks’, ‘Bolkestein’ or anti the ‘EU’ full-stop (as in ‘Fuck EU’).


In yet another quarter of the city, in the Teatro di Roma, the DiEM25 movement – led by Yanis Varoufakis and rapidly gathering force among people interested in new democratization of Europe -was preparing its large-scale event ‘A New Deal for Europe: A Time of Courage’, scheduled for later that day.

(See link to live stream recording: https://diem25.org/the-time-of-courage-diem25-live-in-rome/)

Walking around town and attending these various events, three observations stood out. All Europe gatherings in town had attracted people with considerable energy and passion. All marches had mobilized a clear percentage of young people, albeit with very different voices. And all gatherings took place in their own spaces, without much interaction with the other assemblies:  people uttering their views on Europe in a troubling kind of segregation, with no visible attempts to connect.

This exposes perhaps the most pressing challenge to anyone interested in European reform. As is increasingly manifest, for instance in the results of recent elections around Europe, we are facing widening social divides between citizens and hardening silos. In the face of this predicament, a much more fundamental labour of reconnection is required. The current anguish in Europe has many well-documented sources: economic, cultural, effects of globalization. But rather than rearticulating the same anxieties over and over again in segregated spaces of deliberation among like-minded people, we need to re-establish new meeting- and dialogue arenas to find some degree of common ground and shared solutions between people of different walks of life.

So here’s the burning question. Can we drop the unproductive anguishing in segregated spaces (online and offline) plaguing European discussions today and start devoting considerable energy to reconnecting? Can we prioritize the creation of more shared spaces to come up with solid solutions for the future? Can we put the rich traditions of knowledge of Europe to better common use? Can we actually meet face to face for proper dialoue, engage in more respectful exchanges and explorations, and build a fairer future from there? Can we? Still?

Godelieve van Heteren, chair European Movement Netherlands (EBN)

administrator_ebnEBN @ ‘Europe at 60’ in Rome The burning need to reconnect Europe’s citizens
read more

JUNCKER DWINGT LIDSTATEN TERECHT EEN KEUZE TE MAKEN

De stormloop van het eurofobe populisme mag op 15 maart vooralsnog even afgeslagen zijn (ofschoon Wilders natuurlijk nooit een schijn van kans had om ook maar in de buurt van de meerderheid te komen), maar daarmee is de Europabrede onvrede die dit populisme voedt, nog lang niet voorbij. Zelfs als het in Frankrijk en Duitsland dit jaar electoraal goed afloopt, is er weinig reden om de vlag uit te steken – juist een zelfvoldaan achterover leunen, dat in het verleden in Brussel te vaak heeft plaats gehad, versterkt het risico op nieuwe electorale revoltes.

Los daarvan – ofschoon eigenlijk helemaal niet los daarvan – dreigen oude demonen weer de kop op te steken, zoals het nog steeds niet verholpen Griekse en Italiaanse probleem, dat de stabiliteit van de euro blijft bedreigen. Nog steeds valt niet uit te sluiten dat het behoud ervan (tenminste voor alle thans participerende landen) uiteindelijk onhaalbaar zal blijken, ongeacht alle Brusselse bezweringen van het tegendeel.

En tot de nieuwe demonen behoort na het aan ons eigen Goejanverwellesluis herinnerende Rotterdamse consulaat-incident – de koets van een ongewenst doortastende politica met geweld tegengehouden – de snel verslechterende relatie met een steeds autocratischer Turkije, dat sinds vorig jaar geacht wordt de zuidoostflank van Europa tegen politiek destabiliserende vluchtelingenstromen te bewaken. Om van Poetins vijfde colonne in de persoon van de Hongaarse president Orban, of de Poolse obstructie, die in openlijk verzet tegen een landgenoot als Europees voorzitter resulteerde, te zwijgen.

En dan is er, als potentiële brandbom onder de interne Europese harmonie, het fiscale en sociale beleid, dat ook met de Brexit samenhangt: het tweede – angst voor concurrentie op de arbeidsmarkt in de vorm van ongecontroleerde immigratie uit met name Oost-Europa – heeft een deel van het Britse electoraat vorig jaar tot een ‘nee’ tegen de EU verleidt, het eerste dreigt door May als wapen gehanteerd worden indien de Europese voorwaarden voor een harde Brexit door haar echt te hard worden bevonden.

Overigens zijn de Britten niet de enige boosdoeners. De Europese Commissie heeft – terecht – aangekondigd iets te willen doen aan belastingontduikersparadijzen en heeft daarbij ook Nederland in het vizier, dat tot nu toe tamelijk onwillig is gebleken om de desbetreffende praktijken op de Amsterdamse Zuidas aan te pakken waardoor Athene en andere hoofdsteden miljoenen aan legitieme belastinginkomsten mislopen. In Den Haag ligt in dit opzicht vooral de VVD dwars, en het valt niet te hopen, dat zij haar jongste overwinningsnederlaag als een aanmoediging opvat om dat te blijven doen. Een dergelijke houding is, gezien de kritiek op de gebrekkig functionerende Griekse fiscus, niet alleen hypocriet, maar ondermijnt ook de interne Europese solidariteit.

In dat licht – en in het licht van een pan-Europese verlatingsangst nu Trumps Amerika andere mondiale prioriteiten (namelijk vooral zichzelf) blijkt te hebben – moet Brussel natuurlijk wat. Vandaar dat Juncker de altijd tegenstribbelende regeringsleiders een dwingend keuzemenu voorlegt. En het moet gezegd: dat werd tijd. Te lang heeft hij om de hete brei heengedraaid en niet gedurfd om de lidstaten voor het blok te zetten: wat voor Europa willen zij eigenlijk, nu het officiële oude doel van de ever closer union als te grote graat in de electorale keel verlaten is.

Vijf opties legt Juncker de nationale hoofdsteden voor. De eerste is doormodderen – iets waar vast geen regeringsleider openlijk voor durft te kiezen, maar wat velen wel in de praktijk snel zullen prefereren, omdat het hen van de moeizame plicht tot vooruitzien en dus écht kiezen ontslaat. Met doormodderen komen ook Europese politici, net als nationale, immers een heel eind. Zij zijn daarmee ook gekomen waar zij nu zijn: Europa bestaat nog, de Euro eveneens, de Derde Wereldoorlog is nog niet uitgebroken, de vluchtelingen uit Afrika en de Arabische wereld hebben ons nog niet onder de voet gelopen, en Wilders wordt geen premier, dus waar hebben we het over? En vooral: wat is het alternatief?

Als alternatief ziet Juncker drie mogelijkheden – volledige integratie (zijn vijfde) mag gezien de algemene stemming in vrijwel elk land een illusie worden geacht. De eerste: Europa weer reduceren tot de interne markt die het in EEG-tijden was. Alleen hadden de Britten dan niet hoeven te vertrekken, want dat willen die ook. Klein bezwaar: als de grenzen voor goederen open zijn, houden zich ook andere stromen niet aan grenzen. De tweede optie: een kopgroep, die er met de Euro natuurlijk al is – alleen maken daarvan ook (of: juist) landen uit die eigenlijk niet aan de normen voldeden en voldoen, maar men niet had durven weigeren.

De derde optie: vergaande samenwerking op een specifiek aantal terreinen. In feite is dat, door de nood afgedwongen, vaak ook al stilzwijgend het geval, maar dit formaliseren ligt al snel gevoelig. Roept U maar: één asylbeleid – dus ook met opnamequota per land? Eén leger – dus met Nederlanders die op Brussels in plaats van Haags bevel gaan schieten? Bijkomend probleem: het ene werkterrein overlapt in zijn gevolgen vaak het ander. Dat geldt eigenlijk ook al voor een reductie tot de gemeenschappelijke vrije markt: economische concurrentie leidt bij grote intern-Europese welvaartsverschillen al snel tot een sociale race to the bottom – precies de reden waarom veel lagerbetaalden zich massaal van de EU hebben afgekeerd.

Toch moet er inderdaad gekozen worden, en daarbij is een zekere mix tussen kopgroep en deel-samenwerking onvermijdelijk. Dat zal op protesten van de achterblijvers stuiten, die tegelijk echter zèlf weigeren aan zo’n kopgroep mee te doen (en evenmin een totale unie willen). Hier moet men helder durven zijn: onwilligen mogen anderen die dat wèl willen niet beletten verder te gaan.

administrator_ebnJUNCKER DWINGT LIDSTATEN TERECHT EEN KEUZE TE MAKEN
read more

Dutch Elections and Europe: the Dutch political ‘center’ asserting itself no reason for complacency

The Dutch elections have passed, Dutch people have spoken. After months of heated debate and fierce campaigning, 80% of Dutch electorate came out to the ballot box yesterday to cast their vote. All of Europe was watching, and many commentators expressed a sigh of relief when the party of mr. Wilders (PVV) did not become the largest. Quickly people claimed this to be ‘a victory for Europe’, or in the words of the current PM: “A clear ‘no’ to ‘the wrong kind of populism’.”

This may be a bit too quick a conclusion.

It is early in the day. The final results will only be confirmed by next Tuesday. It may be wise to take a deeper look at the complex party political landscape of the Netherlands and try to assess what actually emerged yesterday.

For weeks, the polls indicated a close call between the Conservative VVD of the current Dutch PM, mr. Rutte, and the PVV of mr. Wilders, each fighting for the lead which in the Netherlands as coalition country gives one the first right to form a coalition government. After the diplomatic clash between the current government of the Netherlands and the Turkish government over an unwanted proposed referendum rally by Turkish ministers in Rotterdam last week, it appeared that many people last minute turned to the VVD instead of the PVV, landing mr. Rutte’s party in a comfortable lead yesterday.

Overall, a majority of Dutch citizens yesterday turned to the established center parties. If this election shows anything, it is that the tacit Dutch political center reasserted itself. However – and here is the major caveat – it would be misleading to read this as back to business-as-usual. Underneath the ‘grey-right or green-right’ coalition government, which will most likely now emerge, several strong socio-economic and cultural changes are manifest, which constitute the deeper transformations in the Dutch political arena. And they may not be unique for The Netherlands.

These changes can no longer be characterised in terms of traditional opposites. Especially among the younger electorate, left-versus-right labeling no longer applies, if you see which shifts-of-parties voters have actually made. Generally speaking: people vote much less collectively, and much more on the basis of individual current concerns. They vote less for ‘programs and manifestos’, more for individuals/individual issues and different senses of self and future. However, people are still carried by deeper cultural preferences, which are not always so explicitly discussed.

What appeared yesterday is that:

  • Young people have voted in large numbers for social liberal parties as D66 (liberal democrats), the Greens and an ecological party (Animal Welfare party PvdD). For their European orientation, this choice can be welcomed, since all these parties propose international openness, a strong, reformed Europe, and inspirational politics, which is what especially the young Green Party leader was offering his supporters. However, many of the youths which came out in strides to support these parties are middle-class, higher educated. It remains to be seen how many of the other youths actually voted. Recent reports worried about their connection to the political scene, specific groups of youths may have stayed home.
  • ‘Identity politics’ and specific issue parties dealing with basic human rights (such as Art. 1) have entered the scene. One ‘identity party’ DENK, a spin-off of the Labour party, strongly focusing on the rights of migrant communities, has swept up the votes of some people in migrant communities (2-3 seats), who traditionally voted Labour. Their concerns are serious, their gains may also relate partially to the conflict with Turkish president Erdogan last week, which left many Dutch citizens of Turkish background uneasy.
  • The Dutch social democrat party (PvdA) has lost dramatically and is now reduced to being the 7th party in the Parliament. The Socialist party (SP) is the sixth party and also lost one seat (against the expectations in the polls). The Labour losses were especially dramatic in the cities. The major urban centers have turned to the Conservatives on the one hand (i.e. entrepreneurs, SMEs, corporate interests, e.g. Rotterdam) and to the D66 and Greens (new urban liberalism, e.g. Amsterdam, Utrecht, Groningen) on the other. Thus, the traditionally Labour/social democrat urban centers such as Amsterdam, Rotterdam, Groningen, Utrecht etc Labour have moved to three other parties, leaving the social democrates diminished to their very hard core electorate.
  • This continues a downward trend for the social democrats, which has been there for a while but was blurred by the unexpected, tactical victory the party had in the 2012 elections. Whereas Labour had already lost much of its old Labour base (unions etc.) to the Socialist Party before the 2012 elections, they now also seem to have lost many of their higher educated, liberal progressive urban voters and many of the young. A very dramatic result indeed, which deprives them of a lot of innovative power and social base. Much of this needs to be further analyzed. Commentators seek the initial answer for Labour’s demise in the ‘governmental style and self-centeredness’ the party has adopted in government, and the fact that the compromises they had to strike with the Conservatives were often harder to explain to Labour supporters (many of the policies being closer to Conservative dictums). It is significant, however, that the Socialist Party did not benefit from Labour’s loss either. In fact, some of the SP voters may actually have transferred to the Wilders party, as people who feel nobody is looking after their interests.
  • The shifting electoral sympathies also demonstrate that the party-political system is not a very strong vehicle of ideological positions anymore. People switch more easily between parties. This is reflects deeper socio-cultural and economical divides, even within the current parties, which are visible in the following:
  • The ultra-conservative, national conservative and nationalist forces are now spread over a part of VVD, part of the Christian-Democrats, Wilders party PVV and Forum for Democracy, the small Christian parties and part of the Socialist Party (SP). They are split into center conservatives (i.e. VVD Conservatives, part of the Christian-Democrats and the small Christian parties, which add up to 60/150 seats; nationalist populist forces (Wilders PVV and Forum voor Democratie), which up to 22/150 seats; and old Socialist party forces which are culturally often conservative (14/150).
  • The progressive, urban liberal democratic, Green and ecological forces are spread over D66, Greens and PvvD and add up to 38 of the 150 seats) (19 plus 14 plus 5 seats respectively). The Dutch Labour party is reduced to 9 seats and has to reinvent itself. It is very unclear where it will position itself in opposition and from what premises it will seek its regeneration, a situation which again is not unique for The Netherlans, but in different forms and shapes also applies to social democrats in other European countries.
  • This Dutch election was characterized by the emergence of a wide range of new small parties, many representing specific issues of identity or cultural roots not served sufficiently by the major parties. The fact that none, except for DENK and the Forum for Democracy (FvD), made the threshold to enter Parliament does not diminish the importance of this trend of fragmentation.

Given all these subplots, we should be very wary of settling too quickly into a victorious rhetoric, or fall into the trap of new complacency. Surely, progressive Europe constructive parties will enter government. And surely, the Wilders forces did not take the lead. For a variety of reasons, they dispersed. And yes, identity and one-issue parties did not win major gains. But the sentiments are there and represent real concersn of people and a tough set of social challenges, which in a mature democracy should not be ignored.

Adding everything up, the social polarization is not gone. The mixed majority of Dutch moderates has asserted itself. But at least 20-30% of the Dutch electorate feels attracted to nationalist policies, feels underserved by established politics and expresses fear or opposition to internationalism, multiculturalism and ‘Europe’ as an anonymous projection screen. The fact that many of the Wilders supporters voted last-minute for the Conservatives does not mean their discontents have now subsided. The people attracted to Wilders are now spread over Wilders own party (PVV), the VVD (the winning Prime Minister’s party), the newcomer Forum for Democracy (with 2 seats), the CDA and others.

The fragmentation and continued social disconnects put a huge burden on whoever will govern next, to build the bridges, of the kind that during election campaigns are never built.

Godelieve van Heteren, chair EBN

administrator_ebnDutch Elections and Europe: the Dutch political ‘center’ asserting itself no reason for complacency
read more

EUROPE OPEN PODIUM GREAT SUCCESS

On Sunday February 26, 2017, 150 people gathered in cultural center De Balie in Amsterdam for a hugely energizing meet-up in search of new vital frames for Europe. While Europe is in turmoil and fear of collapse, new initiatives are popping up in many places. These constructive initiatives cover a lot of ground: from dealing with new economic models, new policies for human rights, or new respect for rule of law to developing a broader sense of security, a more inclusive sense of the public sphere, or stressing new global equity and different international relations strategies.

Europe Open Podium yielded several rich discussions. Every half hour a short pitch or dialogue (10 minutes) took place on the Salon Stage, followed by conversations with the speakers and participants.

The EBN was one of the initial hosts, rapidly joined by European Alternatives, Reclaim Europe partners, Bridging Europe, students of SIB, representatives of the Commons Network/European Commons Assembly, active youthgs of Happy Chaos, innovators of Network Democratie, De Beweging, Diem25, Open Knowledge International, Europeana, the Pulse of Europe, We25Million, Are We Europe (AWE), the Spring to Come Foundation, the GeoffreyNice Foundation, Europa Arena and many others…

Our aim was to explore the potential for new alliances, new forms of democracy, and new relations of Europe with the world. The event was also meant to connect people, active in The Netherlands around such topics. Both aims were met. And the feedback on the meet-up was great.

This is the reason why during a brief meeting of the key organizers on March 3, we have decided that Europe Open Podium will continue, and will get a follow-up in the weeks after the Dutch elections.

For the program see: pdf

The various podium dialogues of Europe Open Podium can be found in the three-part You Tube registration below.

 

Part 1

 

 

https://www.youtube.com/watch?v=ExTTUrbb3nU

 

Part 2

 

 

https://www.youtube.com/watch?v=gT_O2tXC-ig

 

Part 3

 

 

https://www.youtube.com/watch?v=gwijokWQXCc&t=70s

administrator_ebnEUROPE OPEN PODIUM GREAT SUCCESS
read more

Hoe de EU een betere democratie kan worden, that’s the question

EBN-lid Jaap Hoeksma van Euroknow schreef in de aanloop naar de viering van de 60e verjaardag van het Verdrag van Rome een artikel voor de Internationale Spectator.

De kern van het betoog is dat we de EU na het Verdrag van Lissabon niet langer door de traditionele bril van staten en diplomaten moeten bekijken, maar vanuit het burgerlijke perspectief van democratie en rechtsstaat. Het debat over de toekomst van de EU komt daardoor in een nieuw daglicht te staan. Dat debat gaat namelijk niet meer over de vraag of de EU een federale staat of een statenbond moet worden, maar hoe de Unie een betere democratie kan worden.

Voor volledige tekst zie:

https://www.internationalespectator.nl/article/heeft-de-eu-nog-een-toekomst

 

administrator_ebnHoe de EU een betere democratie kan worden, that’s the question
read more

Europe paragraphs in Dutch Election Manifestos

Five days to go to March 15 Dutch national parliamentary elections. A chorus of 28 parties, listing 1114 MP candidates for a 150-seat Dutch Parliament leaves many voters and foreign observers equally baffled.

International journalists wonder why ‘there is not more panic’ in the Netherlands where the PVV party of Geert Wilders competes for the lead with the Dutch Conservative VVD of current Prime Minister Rutte, and the topics of economics, migration and identity are high on the agenda. Some predict Trumpite scenes in the Dutch political arena in the aftermath of next Wednesday’s vote.

For Europe, this first election this year involving one of the founding member states of the EU could have strong implications. The interest in other EU countries for next week’s votes in the Low Countries is therefore unusually high. Reason why we are uploading English-language summaries of the Europe paragraphs of the main parties political manifestos.

The EBN will follow election night, report on the aftermath and will participate in a number of international debates. Follow us on #EBNtweets and on #EuropeElects

For: Brief Introduction Europe in Dutch Political Party Manifestos 2017, see Pdf 1

For: Europe Paragraphs in Top-7 Manifestos, see Pdf 2

For: Summary of some key positions in top-11 Manifestos, see Pdf 3

administrator_ebnEurope paragraphs in Dutch Election Manifestos
read more

EBN Europa Netwerk Noord Nederland, Heerenveen 2 maart 2017 Geanimeerd Regionaal Verkiezingsdebat Europa in de Verkiezingsprogramma’s.

Op 2 maart traden in een gezellig drukke zaal in het Abe Lenstra Stadion in Heerenveen noordelijke vertegenwoordigers van grote politieke partijen tegen elkaar in het strijdveld rond de Europa kanten van de huidige verkiezingen. Het was een geanimeerd gesprek aan de hand van drie stellingen. Jan Huitema VVD EP, Fenne Feenstra SP statenlid, Nico Uppelschoten (PVV Drenthe), William Moorlag (PvdA) en Jacco Geurts (CDA) waren goed aan elkaar gewaagd.

Voor een verslag van Koos van Houdt:

Parlementair stelsel is goed genoeg voor Nederland

HEERENVEEN – Elite? Hoezo, elite. Wij kiezen onze vertegenwoordigers. Die kennen we en die vertrouwen we. Hoezo moeten we onze democratie terugwinnen van een elite?

Waarom zouden we de gekozen volksvertegenwoordigers steeds voor de voeten lopen met referenda over ingewikkelde thema’s, die voor lang niet iedereen duidelijk zijn te maken? We houden toch verkiezingen om die taak op de schouders van onze vertegenwoordigers te leggen? Groot applaus klaterde op toen iemand in de zaal het referendum “een splijtzwam voor onze saamhorige samenleving” noemde.

Deze teksten zouden wellicht niet misstaan in een lesboekje staatsrecht. Maar het is ook de samenvatting van de sfeer, die op 2 maart 2017 hing in de Rode Zaal van het Abe Lenstra Stadion in Heerenveen. De zaal leek Europa meer te vertrouwen dan de politici. Tijdens een verkiezingsdebat, georganiseerd door het EU-netwerk Noord-Nederland en onder leiding van Simone Scheffer (Omrop Fryslân), stroomde de zaal vol met belangstellenden.

Niet vreemd voor Noord-Nederland was, dat daarbij veel mensen uit de agrarische wereld kwamen opdagen. Mede-organisator Europe Direct werkt namelijk samen met gastorganisaties zoals LTO en de Stichting Bibliotheken Midden Fryslân. Ook studenten namen zeer actief deel aan het debat.

Hier in het groene noorden maakten meer dan honderd belangstellenden uit alle leeftijdsgroepen en ongeacht of ze nu vrouw of man waren, goed duidelijk aan de vijf politici in het forum, dat ze geacht werden hun werk te doen. Geen gezeur graag over de vraag of Europa nu wel of niet moet voortbestaan. “We hebben ook die Europese bestuurslaag keihard nodig om ons brood te verdienen”, zei melkveehouder Alma den Hertog uit Luddeweer, die zich ook als actief LTO-lid presenteerde. Of de nieuw te kiezen leden van de Tweede Kamer ook dat maar willen onthouden, wanneer ze straks in Den Haag mogelijk een andere Europese boodschap willen uitdragen.

Het debat in Heerenveen onderscheidde zich op meerdere wijzen. Niet alleen waren de vijf partijen in het forum vertegenwoordigers van een breed politiek spectrum, maar ook waren drie bestuurslagen vertegenwoordigd: provinciaal, nationaal en Europees. De forumleden waren dan ook nog eens afkomstig uit vier verschillende provincies.

Primeurtje
Primeurtje. Uiteindelijk slaagde de poging een PVV-vertegenwoordiger in het forum te krijgen. Na diverse mislukte pogingen een kandidaat voor de Tweede Kamer in het forum te krijgen, bleek de Drentse fractievoorzitter Nico Uppelschoten bereid in te vallen. Hij was nauwelijks bekomen van het wegsturen een dag eerder van Commissaris van de Koning Jacques Tichelaar. “Zoiets gaat je niet in de kouwe kleren zitten”, verzuchtte hij.

Uppelschoten, afkomstig uit het onderwijs, is na zijn pensioen de politiek ingegaan. “Ik was boos op de politiek, en daarom wil ik proberen van binnenuit zaken te veranderen. Roepen vanaf de zijlijn levert nog minder op.” Hij slaagde erin punten voor zijn partij te scoren, door de constructieve wijze, waarop hij het debat voerde.

Opvallend was zijn pleidooi om in het verlengde van het tienpuntenplan van zijn partij voor Nederland een status als die van Zwitserland of Noorwegen te bepleiten. Dat viel niet echt goed in de zaal. “Als je als PVV uit de Europese Unie wilt stappen, dan zij dat maar zo. Maar het is vreemd dan die status in te ruilen voor wel bijna alle Europese plichten. Desondanks heb je dan geen Europese rechten meer, zoals de mogelijkheid om mee te beslissen in Brussel.”

Een ander opmerkelijk punt. Is het jaar 2017, waarin Europa zich moet bezig houden met een wereld waarin mensen als Poetin, Trump en Erdogan de lakens op hun wijze willen uitdelen, de Europese Unie onmisbaar? Nou, zei CDA’er Jaco Geurts (zittend lid van de Tweede Kamer en nr. 10 op de kandidatenlijst), “we moeten er vooral op gespitst zijn, dat Nederland goed gepositioneerd blijft. De lidstaten hebben ieder voor zich de verantwoordelijkheid hiermee goed om te gaan.”

Uit het hart
VVD-europarlementariër Jan Huitema, boer uit Makkinga, vlakbij Heerenveen, benaderde dat toch wat anders. Waar nodig moeten we de Europese Unie toch sterker maken, zei hij. Maar hij verwoordde vervolgens het VVD-standpunt dat Nederland minder moet meebetalen aan de EU.

PvdA-er William Moorlag, die een verkiesbare negende plek op de kandidatenlijst voor zijn partij inneemt, was nog stelliger. “Die stelling is mij uit het hart gegrepen. De Europese Unie is de bakermat van onze beschaving. Dus moeten we ons niet, en nu al helemaal niet, opsluiten achter onze eigen nationale grenzen.”

Fenna Feenstra, regionaal kandidaat op de SP-lijst, zocht de bescherming daarentegen “niet bij het grootkapitaal in Brussel, maar bij versterking van het regionale denken”. De SP, zei ze, “wil een mooier Europa”, waar meer ruimte is voor sociaal beleid en waar de knellende regels inzake staatssteun en Europees aanbesteden worden versoepeld of helemaal afgeschaft. PVV’er Uppelschoten wil geen Duitse overheersing in de Europese Unie, maar ook niet dat mensen als Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad van regeringsleiders, of Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie het nu meer voor het zeggen krijgen: “We moeten vooral met elkaar als lidstaten proberen Duitse overheersing binnen de Europese Unie te voorkomen.” Daar begrepen veel aanwezigen in de zaal dan weer weinig van, gelet op het pleidooi van de PVV uit de Europese Unie te stappen.

Passend binnen de thema’s van de lopende verkiezingscampagnes was het niet vreemd dat ook een mogelijke herinvoering van personencontroles aan de grenzen tussen lidstaten aan de orde kwam. Dat de PVV’er Uppelschoten daarvoor pleitte, was natuurlijk geen verrassing. Ondertussen kwamen er duidelijke signalen uit het forum, dat de partij van Wilders op dit punt niet in isolement verkeert.

Interne markt
Nee, in Heerenveen werden niet de grote belangen geofferd, die zijn verbonden aan de Europese interne markt en de daarvoor noodzakelijke open grenzen. Ook klagende transportondernemers willen niet terug naar de tijd dat ze bij elke binnengrens stapels formulieren moesten invullen en laten stempelen. Zij willen vooral dat het uit is met de onderbetaling van hun collega’s uit de oostelijke lidstaten, die daardoor voor vervalste concurrentie zorgen.

Maar toch. Er gebeurt teveel op het vlak van dat vrije verkeer van personen. Dreiging van terrorisme, niet te controleren aantallen migranten en vluchtelingen, angst van mensen of voorzieningen als een baan, een huis en een goede school voor hun kinderen lijken te worden aangetast. Het zijn allemaal redenen om met argwaan naar die open grenzen te kijken. Het CDA gaf bij monde van Jaco Geurts een duidelijk signaal: “Het moet mogelijk zijn om op momenten dat het nodig is, bij de eigen lidstaatgrens aan gezichtsherkenning en kentekenregistraties te doen”, stelde hij.

De PVV’er Uppelschoten en de PvdA’er Moorlag raakten met elkaar in debat, toen de laatste vooral wilde inzetten op scherpe controles bij de Europese buitengrenzen. Uppelschoten: “Het is onzin te denken dat die buitengrenzen waterdicht vallen af te sluiten”. Eigenlijk wilde Moorlag dat ook niet echt: “Wij, PvdA, zijn tegen het zodanig afsluiten dat er een soort Fort Europa ontstaat”.

Aan het slot van het debat kwam ook bij CDA’er Geurts nog een Europese aap uit de mouw. “Het idee alleen al dat de PVV voorstelt uit de Europese Unie te treden, levert al verschrikkelijke gevolgen op voor onze werkgelegenheid”, zei hij in de afsluitende ronde van het debat.

Daarvoor had ook VVD’er Jan Huitema (32) al vastgesteld dat we vanwege die interne markt de Europese Unie wel nodig blijven hebben. Maar hij zal ook als lid van het Europees Parlement (“een instelling die eigenlijk van een vorige generatie is”) heel kritisch blijven op de wijze waarop de Unie functioneert. Vanuit de zaal reageert een medewerker van Arriva: “ons bedrijf heeft door Brexit al miljoenen moeten afboeken”.

Het laatste woord van Uppelschoten: “Wij willen vooral terug naar het idee van het “Europa van nationale staten”. Nu perken we teveel de soevereiniteit van nationale lidstaten in. Dat willen we niet.”

Na afloop van het geanimeerde debat ging het informele gesprek aan de bar nog enkele uren door. Ons EU-netwerk Noord-Nederland zet zich sinds 2010 in voor beter contact tussen Brussel en Noord-Nederland. Per jaar worden drie à vier netwerkborrels georganiseerd voorafgegaan door een spreker of debat.

administrator_ebnEBN Europa Netwerk Noord Nederland, Heerenveen 2 maart 2017 Geanimeerd Regionaal Verkiezingsdebat Europa in de Verkiezingsprogramma’s.
read more

Een Solidariteitsscenario voor Europa: Burgers Reclaim en Reconnect

Europese Commissie voorzitter Jean-Claude Juncker heeft afgelopen week in het Europees Parlement het Witboek ‘The Future of Europe. Reflections and scenarios for EU27 by 2025’ gelanceerd. Het document is de Europese Commissie’s jongste bijdrage aan het hoogst urgente debat over de toekomst van Europa. Directe aanleiding: de viering van het Verdrag van Rome (1957) op 25 maart in de Italiaanse hoofdstad. Daar zal uitgebreid worden stilgestaan bij wat er – rain or shine – de afgelopen zestig jaar in Europa is bewerkstelligd.  Maar veel belangrijker dan een jubileummanifest is het Witboek een startpunt van een brede consultatie die de Europese Commissie wil houden met Europese burgers over hoe nu verder, in de aanloop naar de State of the Union in September 2017.  Tussen nu en dan zijn er verkiezingen in diverse oprichterslanden van de EU, waarbij heel veel op het spel staat voor Europa.

Het Witboek bevat vijf scenario’s voor de toekomst:

  • Scenario 1: Carrying On – In dit scenario gaan de EU27 lidstaten (na het vertrek van het VK) voort op de ingeslagen weg en richten zich op de uitrol van de agenda zoals die door Juncker in 2014 en 2016 in een New Start for Europe en de gezamenlijke Bratislava Declaration is uiteengezet.
  • Scenario 2: Nothing but the Single Market – In dit scenario richten de EU27 lidstaten zich weer exclusiever op de interne markt, omdat het moeilijker is in andere politieke domeinen overeenstemming te vinden.
  • Scenario 3: Those Who Want More, Do More – In dit scenario mikt men op een Europa van verschillende snelheden, en gaan lidstaten die verder willen dan de status quo op bepaalde terreinen, zoals defensie, veiligheid of bepaalde sociale terreinen samen in verschillende ad hoc ‘coalitions of the willing’. Het Europese beleidsveld wordt hiermee gedifferentieerd. In Nederland adviseerde een paar jaar terug de AIV al in deze richting.
  • Scenario 4: Doing Less, More Efficiently – Dit scenario verkent wat er gebeurt als de EU27 zich harder gaat inzetten voor een betere uitvoering op een aantal specifieke, geselecteerde beleidsterreinen, terwijl ze stappen terug doen op andere terreinen waarop de toegevoegde waarde niet zo groot is gebleken of men niet tot overeenstemming komt. De aandacht en beperkte middelen worden in dit scenario vooral op de geselecteerde beleidsterreinen gericht.
  • Scenario 5: Doing Much More Together – In dit scenario besluiten lidstaten om meer macht, middelen en beslissingsbevoegdheden te delen. De besluitvorming op Europees niveau wordt versterkt en aanzienlijk versneld.

Een kort schema (zie in doorlink in de eerste bijgevoegde weblink hieronder) geeft weer wat sommige voors-en-tegens van de verschillende scenario’s zijn. De Commissie komt de komende maanden met aanvullende achtergronddocumenten en organiseert debatten in diverse Europese steden en regios.

In eerste reacties op Juncker’s speech en het Witboek geven velen aan dat ze denken dat de Europese Commissie vooral Scenario 3 voorstaat: een Europa van meerdere snelheden. Men wil weg uit het ‘zinkend schip’ gevoel, en wil op punten met volle vaart vooruit. Diverse regeringsleiders lieten zich de afgelopen dagen ook al in die richting uit.

Maar voor elke vooruitgang zijn Europese burgers de sleutel. En daar zit ‘m vooralsnog een fors probleem.

Het Witboek start met een cruciaal citaat van Europees grondlegger Robert Schuman: “Europa wordt niet in een keer gemaakt of volgens één enkel plan. Het wordt gebouwd in allerlei concrete acties die allereerst de facto solidariteit tot stand brengen.” Dit citaat stamt uit een fameuze reden van Schuman op 9 mei 1950 en heeft een verbazingwekkende actualiteit.

In de naoorlogse wereld van eind jaren veertig was het een enorme opgave in het reine te komen met de verschrikkingen, de diepe pijn en haat van mensen. Bouwen aan de facto solidariteit is in zo’n omgeving waarlijk geen sinecure en vergde behalve nieuwe samenwerkingsverbanden ook veel wijsheid in relaties tussen mensen.

In onze eigen tijden van nieuwe polarisatie, geweld, non-dialoog en marginalisering van grote groepen mensen gaat het in de grond evenmin om ‘masterplannen’ of rationele schema’s (hoe nuttig die soms ook kunnen zijn). Wat ontbreekt is precies dat fundamentele gevoel van solidariteit, dat zich in concrete acties manifesteert, waarnaar Schuman verwijst. Terecht of ten onrechte: de instituties slagen er niet meer in die solidariteit te mobiliseren of burgers de indruk te geven dat ze daarvan zijn. Het is tragisch voor de vele hardwerkende Europeanen die echt wel beter willen, maar het schort gewoonweg aan vertrouwen.

Op dat vlak is dus een veel dieper scenario nodig. Europa als solidariteitsproject zou weer opnieuw moet worden vormgegeven. In hele concrete, voor mensen herkenbare acties, die een de facto solidariteit representeren, misschien wel voor alle institutionele herinrichtingen uit. Stap voor stap voor stap voor stap. Hoe dit te bewerkstelligen, dat is de 6-miljoen euro kwestie.

De tijd dringt, dat is zeker. Maar alles is gelukkig niet verloren. We zien drie bronnen van hoop. Allereerst geven ook kritikasters van Europa aan dat er veel terreinen zijn waarop samenwerking in Europa dringend gewenst is. Ten tweede wil het gros van de mensen – hoe onzeker ook – nog niet helemaal de handdoek in de ring gooien. En daarnaast wordt er op tal van plekken gewoon doorgewerkt aan Europese verbanden en ontstaan er ook heel veel nieuwe initiatieven van Europese samenwerking. Onder die laatste treffen we interessante proeftuinen van de nieuwe solidariteit.

Dus is er naast de scenarios van de Europese Commissie een zesde scenario nodig: een scenario dat zich exclusief richt op de nieuwe bindingen tussen burgers. Een scenario dat niet bij de instituties begint maar bij de vitale maatschappelijke bewegingen die zich overal aandienen, met positieve energie en concrete alternatieven: Europese stedenverbanden, Europese organisaties voor nieuwe democratie, Europese verbanden van mensen die nadenken over duurzamere economie en klimaat, Europese clubs die tanden bijzetten voor de rechtsstaat.

We stellen dus een zesde scenario voor dat die energie centraal stelt: een Solidariteitsscenario: een Europees Reclaim en Reconnect scenario.

Om burgers terug te winnen zou het motto moeten zijn bij die burgers te beginnen. Als Europese civiele beweging maken we ons graag hard voor dit zesde scenario. In concrete acties die dialoog en solidariteit herwinnen.

Zie voor volledige tekst van het Witboek en andere achtergronden:

Press Release: European Commission White Paper on the future of Europe

Webpage: The EU at 60

The European Story: 60 years of shared progress

President Juncker’s 2016 State of the Union address: Towards a better Europe – a Europe that protects, empowers and defends

https://europadecentraal.nl/europese-ster/de-europese-ster-nr-859/#europese-commissie-presenteert-toekomstscenarios-voor-eu

administrator_ebnEen Solidariteitsscenario voor Europa: Burgers Reclaim en Reconnect
read more

26 februari – EUROPE OPEN PODIUM MEET UP VOOR ALTERNATIEVE SCENARIOS VOOR EUROPA

Op zondag 26 februari, 2017, organiseert de EBN mee aan het Europe Open Podium. Deze Meet-Up voor Europese Alternatieven is de plek voor mensen die bezig zijn met betere scenarios voor de toekomst van Europa. Terwijl Europa onder hoogspanning staat, borrelen op tal van plekken nieuwe initiatieven op die het grimmige tij willen keren.

Europe Open Podium is opgezet als een doorlopend politiek-cultureel café. Ieder half uur vindt op het Balie Salon Podium een kort inleidend gesprek plaats met speciale gasten over vitale thema’s: nieuwe Europese samenwerking en civic movement, meer solidaire economie, nieuwe vormen van democratie, hoe betere relaties met de wereld op te bouwen, wat te doen met mensenrechten. Na iedere pitch kunnen alle aanwezigen met elkaar en de sprekers verder van gedachten wisselen bij een koffie/thee of een drankje. Er sluiten zich elke dag meer clubs bij het Podium aan, zoals European Alternatives, Reclaim Europe partners, Bridging Europe, SIB, Commons Network/European Commons Assembly, Happy Chaos, Network Democratie, De Beweging, Diem25, Open Knowledge International, Europeana, Pulse of Europe, We25Million, Are We Europe (AWE), Spring to Come Foundation, GeoffreyNice Foundation e.v.a.

26 februari, 14-18u in De Balie, Amsterdam

Voor programma, volg ons Facebook event en zie PDF

administrator_ebn26 februari – EUROPE OPEN PODIUM MEET UP VOOR ALTERNATIEVE SCENARIOS VOOR EUROPA
read more