Een stille revolutie?
dinsdag 1 juni 2010, Marko Bos

Op de website van het ministerie van Buitenlandse Zaken i staat te lezen wat een halve eeuw als hoeksteen van het Nederlandse Europa-beleid gold: De Europese Commissie i waakt als onafhankelijk orgaan over het algemeen belang van de Unie. Maar hoe lang nog?

De Tweede Kamer lijkt inmiddels in overgrote meerderheid een andere mening toegedaan. Op 7 mei jl. is met steun van PvdA i, GroenLinks i, D66 i, VVD i, ChristenUnie, SGP i, CDA i, PVV i en het lid Verdonk een motie van de leden Weekers (VVD) en De Nerée tot Babberich aanvaard (Tweede Kamer, 21 501-07, nr. 713). Daarin wordt terecht vastgesteld dat de bewaking van het Stabiliteits- en Groeipact i bij de Raad van ministers i niet in goede handen is. De motie verzoekt de regering “het initiatief te nemen tot een rigoureuze hervorming van het Stabiliteits- en Groeipact en tot mogelijk een onafhankelijk orgaan te komen dat belast wordt met de handhaving van het pact en daartoe het mandaat en de middelen krijgt om eigenstandig begrotingsdiscipline bij een lidstaat af te dwingen”.

‘Een onafhankelijk orgaan’? Waarom niet gewoon de Europese Commissie? Kamerlid Weekers vindt dat de Commissie een slechte staat van dienst heeft als het erom gaat landen aan begrotingsafspraken te houden, en zijn collega De Nerée sluit zich in wat andere bewoordingen bij dat oordeel aan.

Deze bijna Kamerbreed ondersteunde motie is om verschillende redenen ondoordacht. Zij gaat geheel voorbij aan de – dringend gewenste – versterking die het Verdrag van Lissabon i (art. 126 VWEU i) heeft gebracht in de positie van de Commissie om lidstaten te dwingen buitensporige begrotingstekorten terug te dringen. Zij schaadt daarentegen het aanzien en de positie van de Commissie – ook op andere beleidsterreinen (denk aan het mededingingsbeleid). En zij suggereert een (niet uitgewerkt) alternatief dat zonder een nieuwe Verdragswijziging niet te realiseren valt.

Waar is de Tweede Kamer (exclusief de SP i) op uit?