Federal union now

Andrew Duff, Europarlementariër en voorzitter van de Unie van Europese Federalisten, ziet in de huidige financieel-economische crisis volop aanleiding om verdere stappen naar een federaal Europa te zetten.

“As the EU’s opponents are eager to attest, the Union we have built so far already has many federal characteristics. In my view, however, the weakness of the European Union in the present crisis is attributable in large measure to the lack of a thoroughly federal character. Only a Union which is decisively more federal in its structures will work convincingly in the interests of European people and of Europe’s interests in the wider world.”

Wat heeft hij daarbij voor ogen? Een complexe, meerlagen parlementaire democratie, waarbij geen sprake is van onderschikking maar van nevenschikking. De bevoegdheden van de Unie en van de staten worden in een constitutie vastgelegd, met het subsidiariteitprincipe als basis. Elk bestuursniveau heeft onbeperkte financiële autonomie (dat lijkt mij heel onverstandig).

“Nobody should underplay the significance of the shift from being a pre-federal treaty-based international organisation into a fully fledged constitutional federation.” Daarbij verwijst Duff naar de halfhartige aanzet daartoe in het Grondwettelijke Verdrag van 2004, dat in 2005 stuitte op het Franse en Nederlandse ‘nee’. Desondanks vindt hij het Verdrag van Lissabon niet alleen een onvermijdelijk maar ook een goed uitgangspunt.

In de uitwerking besteedt Duff veel aandacht aan het EU-budget en aan ‘economic government’. Zijn pleidooi – in het voetspoor van het McDougall-rapport van 1977 – voor een verdubbeling van het EU-budget in vijftien jaar is wat al te simpel. Maar als het gaat om het crisis management, dan heeft Duff groot gelijk dat uitvoeringsbesluiten niet telkens weer afhankelijk moeten zijn van unanimiteit van besluitvorming. Een meer federaal economisch bestuur zou een groter handelingsvermogen hebben dan de huidige Europese Commissie, en een sterkere verantwoordingsplicht hebben aan de twee kamers van de wetgevende macht, het Europees Parlement en de Raad van ministers.

“In style, crispness of leadership and speed of executive acts the Union would deliver more. It would become less technocratic and more democratic. (…) The key reform would be the decision to mutualise debt, as it was in the history of the USA when, over dinner one evening in 1790 Thomas Jefferson, James Madison and Alexander Hamilton agreed to share collateral and accept a joint guarantee for the debt of the thirteen states. Likewise today, the introduction of a sovereign eurobond market would consolidate the eurozone by equalising borrowing costs for all while producing a material incentive for the weaker economies to bring their debts and deficits into line with the Treaty convergence criteria.”

In het verlengde hiervan zou de versterkte Europese Commissie moeten kunnen aandringen op ‘evidence-based’ analyse van de nationale economieën en op een open debat over het uit de weg ruimen van bureaucratische en politieke belemmeringen voor het ondernemen.

Andrew Duff dringt aan op het bijeenroepen van een nieuwe constitutionele Conventie die – bij consensus en in het openbaar – een tekst zou moeten opstellen waarover de Intergouvernementele Conferentie unanieme overeenstemming kan bereiken. Hij vindt wel dat de Conventie meer aandacht zou moeten besteden aan haar eigen vermogen om te vertegenwoordigen en meer haar best zou moeten doen om begrip te wekken bij een breed publiek voor haar werk en sympathie voor de uitkomsten ervan.

Een nieuw Verdrag zou in werking moeten kunnen treden zodra een grote meerderheid – denk aan 80% – van de lidstaten hebben geratificeerd. En het nieuwe Verdrag zou de mogelijkheid van een geassocieerd lidmaatschap moeten openen. Daarmee wil Duff een vluchtheuvel voor de Britten creëren. “One day, perhaps many years hence, when the UK is convinced of the success of federal Union, and sees it working powerfully in world affairs, it is likely to change its mind and want to jump in.”

Maar de vraag is of een voldoende brede kern van landen een federaal verband (‘a lean federation’) met elkaar willen en kunnen aangaan – en daarmee de Britten buiten spel zetten. De kans lijkt mij veel groter dat de Britten ook in de toekomst mede het tempo van de Europese integratie kunnen blijven bepalen – en overigens geheel vrijblijvend de eurozone kunnen oproepen om de economische governance te versterken.

Andrew Duff, Federal Union now, Federal Trust pamphlet, 2011, 28 pp., te vinden op: www.federalists.eu of www.andrewduff.eu .