Er zijn talloze manieren om op het naderende UK EU referendum te reageren.
Nogal wat mensen in Brussel, bijvoorbeeld, zijn al langer een beetje moe van de referendum ‘dreiging’ die maar boven de markt bleef hangen, en stellen nu met de Beatles: ”Let it be”. Anderen maken zich grote zorgen over de desintegratie effecten die een Brexit zou kunnen hebben. Weer anderen kijken met interesse naar de wijze waarop de juristen in Brussel de ‘deal’ hebben geconstrueerd: inderdaad een boeiende exercitie in hoe je interpretaties van de Verdragen kunt oprekken zonder ze te moeten wijzigen. De hardliners in het Britse nee-kamp riepen natuurlijk al op voorhand en nog voordat er één letter naar buiten kwam dat Cameron’s ‘deal’ geen ‘deal’ was. En herhalen nu voor wie het maar wil horen dat de Britse ‘soevereiniteit’ nog steeds onder immense druk staat, geen Brit een ‘superstaat’ wil, en dat iedereen op het eiland beter af zal zijn in splendid isolation. Weer anderen winden zich op over Cameron’s motto ‘the best of both worlds’ en verwijten de Britten dat men schaamteloos van twee wallen wil eten. En de theaterliefhebbers onder de beschouwers konden zich in het weekend na de ‘deal’ vergapen aan een unieke opvoering waarin wereldpolitiek werd teruggebracht tot het niveau van een – increase the suspense – Eton vendetta tussen Boris en David.
Echter, al dit drama terzijde ontvouwt zich deze weken de complexiteit van de Europese realiteit. Nu er een harde datum is gesteld voor het referendum en de inzet dus reëel wordt, draaien oude en nieuwe media in Groot-Brittannie op volle toeren om alle kanten van de complexe keuze die voor ligt te belichten. Het uur van de waarheid nadert, en dus zien we ineens tal van historische reflecties over eerdere UK Europa keuzes op de BBC, horen we debatten over de rol van de Common Agricultural Policy voor de Britse boeren op het journaal, zien we dagenlang nieuws gewijd aan de positie van het Europese Hof, vallen we in tal van debatten over het belang van de EU in de economische verhoudingen in allerlei sectoren van het Britse bedrijfsleven.
Wat jarenlang duwen, sleuren en trekken vergde, gebeurt nu met het grootste gemak: er worden honderden uren prime time mediatijd aan de voors en tegens van de EU gewijd. Wie deze weken de Britse media volgt, volgt een soort stoomcursus Europese Zaken, inclusief de inhoudelijke onzekerheid van een groot deel van de bevolking. Wat dit zal doen met de uiteindelijke keuze van een bevolking die zwaar verdeeld is op de thema’s van migratie, sociale zekerheid en duiding van waar het heil voor Groot Brittannie ligt, is onzeker. Maar terwijl de Britten dubben over hun keuze, kan heel Europa zich via de Britse media nu bijscholen, de crashcourse ‘EU in het kort’ gratis en voor niets volgen en zich afvragen of het op eigen vaderlandse bodem een referendum zo anders zou zijn als nu aan de overkant van de Noordzee.
Voor de Raadsbesluiten en de uitleg van de Britse regering:
http://www.consilium.europa.eu/en/meetings/european-council/2016/02/18-19/
http://www.consilium.europa.eu/en/policies/uk/2016-uk-settlement-process-timeline/